Tham vấn tâm lý và Trị liệu tâm lý

‘Trị liệu tâm lý’ (psychotherapy) có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp therapeia, nghĩa là chữa lành. Những cố gắng phân biệt giữa tham vấn và trị liệu tâm lý thì chưa bao giờ thành công hoàn toàn cho đến hiện nay. Cả hai đều thể hiện sự đa dạng hơn là những kiến thức và hoạt động tổng hợp, vì thế phân chia theo cách là ‘trị liệu tâm lý’ và ‘tiếp cận tham vấn’ sẽ chính xác hơn.

Một vài cách phân biệt giữa tham vấn tâm lý và trị liệu tâm lý là: tâm lý trị liệu tập trung vào thay đổi của nhân cách theo một kiểu nào đó, trong khi tham vấn tập trung vào việc giúp đỡ con người sử dụng chính những nguồn lực hiện có để đương đầu với cuộc sống tốt hơn (Tyler, 1961); chúng thì khá đồng chất, nhưng chỉ khác lượng khi nhà trị liệu lắng nghe nhiều hơn và cung cấp thông tin, giới thiệu và giải thích ít hơn nhà tham vấn (Corsini, 2008; và tâm lý trị liệu đương đầu với những rối nhiễu nghiêm trọng hơn và có nhiều thuật ngữ y khoa hơn tham vấn. Chắc chắn rằng hầu hết bác sỹ tâm thần nghĩ rằng bản thân đang làm trị liệu tâm lý hơn là tham vấn. Thêm vào đó, ‘tâm lý trị liệu’ là một thuật ngữ được sử dụng để bàn luận về công việc dài hạn và sâu hơn khi đương đầu với các rối loạn tâm lý, mặc dù nó không phải luôn luôn là như thế. Tuy vậy, rất nhiều nhà tâm lý và nhà tham vấn làm việc trong môi trường y khoa, tiếp những thân chủ có các rối loạn y khoa và làm việc dài hạn với họ. Xa hơn, việc phân biệt giữa người có các rối loạn tâm lý và người có các vấn đề trong đời sống vốn không rõ ràng.

Rất nhiều nhà tâm lý, như Corey (2012) và Patterson (1986) sử dụng 2 thuật ngữ ‘Tham vấn tâm lý’ và ‘Trị liệu tâm lý’ thay thế cho nhau, và Patterson kết luận rằng không có sự khác biệt đáng kể giữa 2 thuật ngữ này. Cả tham vấn tâm lý và trị liệu tâm lý sủ dụng cùng mô hình lý thuyết và nhấn mạnh vào việc tôn trọng giá trị của thân chủ như một con người, lắng nghe thấu cảm, lắng nghe điều được giao tiếp, và nuôi dưỡng khả năng tự-giúp (self-help) và tự chịu trách nhiệm.

Tài liệu tham khảo

Corey, G. (2012) Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy (9th edn). Belmont, CA: Brooks/Cole.

Corsini, R. J. (2008) Introduction. In R. J. Corsini and D. Wedding (eds), Current Psychotherapies (8th edn). Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole. pp. 1–14.

Patterson, C. H. (1986) Theories of Counseling and Psychotherapy (4th edn). New York: Harper & Row.

Tyler, L. (1961) The Work of the Counselor (2nd edn). New York: Appleton-Century-Crofts.